Εναλλακτικό Φεστιβάλ Αλληλέγγυας και Συνεργατικής Οικονομίας: μικροί αυτο'καλλιεργημένοι' σπόροι ελπίδας.

Σε έναν χώρο συμβολικό για τα κινήματα, πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, στον χώρο του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού, το Εναλλακτικό Φεστιβάλ Αλληλέγγυας και Συνεργατικής Οικονομίας το τριήμερο 11-13 Οκτωβρίου 2013. Η περιοχή είναι γνωστή στους Αθηναίους, και όχι μόνο, για δύο σημαντικούς λόγους: για τους αγώνες ώστε να αποδοθεί το πρώην αεροδρόμιο στους κατοίκους Αττικής ως ελεύθερος χώρος και να γίνει Μητροπολιτικό Πάρκο, και για τη λειτουργία μέσα στον χώρο του Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου Ελληνικού (ΜΚΙΕ), μιας κοινωνικής και αλληλέγγυας δομής για την περίθαλψη Ελλήνων και μεταναστών που βρίσκονται αποκλεισμένοι από το Σύστημα Υγείας της χώρας.

Γνωρίζοντας το μέγεθος της περιοχής του Ελληνικού οφείλω να ομολογήσω ότι περίμενα μια διοργάνωση που θα εκτείνεται σε έναν τεράστιο χώρο με πάμπολλα τραπεζάκια, παραγωγούς και συλλογικότητες. Φθάνοντας στο Φεστιβάλ συνάντησα έναν μικρό σχετικά χώρο που όμως με κέρδισε αμέσως με την ζεστή ατμόσφαιρα αλληλεγγύης που αναδυόταν από παντού και από όλους. Και συγκινήθηκα  ιδιαίτερα με την αλληλεγγύη προς τους αγώνες της Θεσσαλονίκης και Β. Ελλάδας: το τραπεζάκι της ΒΙΟΜΕ με τα φυσικά καθαριστικά που παράγουν και διακινούν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, καθώς και το πανό αλληλεγγύης στους αγωνιζόμενους κατοίκους της Χαλκιδικής από την Επιτροπή  Αλληλεγγύης Αττικής.

Παρά τη μικρή σχετικά έκταση του χώρου και τη σχετικά ανεπίσημη αίσθηση που έπαιρνες από τη διοργάνωση, το πρόγραμμα του Φεστιβάλ ήταν εξαιρετικά γεμάτο και πλούσιο. Καθώς το μελετούσα και προσπαθούσα να σημειώσω τι από όλα με ενδιαφέρει αφού από το πρωί μέχρι το βράδυ γινόντουσαν ταυτόχρονα δύο συζητήσεις και ένα εργαστήριο, παρατήρησα με κάποια περηφάνια ότι ήταν ιδιαίτερα εμφανής η παρουσία πρωτοβουλιών και εγχειρημάτων από τη Θεσσαλονίκη. Εκπρόσωποι από το αυτοοργανωμένο εργοστάσιο της ΒΙΟΜΕ, τον αγώνα των κατοίκων της Χαλκιδικής ενάντια στην εξόρυξη χρυσού, τον καταναλωτικό συνεταιρισμό ΒίοςCoop, την κίνηση 136 για το νερό, το Λαϊκό Πανεπιστήμιο για την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, το συνεργατικό παντοπωλείο ΣΠΑΜΕ ήταν εκεί για να ενημερώσουν τον κόσμο για τις πρωτοβουλίες αυτές και την εξέλιξή τους μέχρι στιγμής.

Στο Φεστιβάλ συμμετείχαν επίσης συνεργατικές επιχειρήσεις, κολεκτίβες και συνεταιρισμοί από την Αθήνα και άλλα μέρη της Ελλάδας (π.χ. Πελοπόννησος, Κρήτη), ποδηλατικές ομάδες, οικοκοινότητες από όλη την Ελλάδα, εκπρόσωποι του Απλεπιστημίου Βολισσού στη Χίο, οι Ηλιόσποροι, η Τράπεζα Χρόνου, τα εναλλακτικά νομίσματα της Art Bank, το Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού, και πολλοί άλλοι.

Εκτός από τις συζητήσεις και τις παρουσιάσεις από εκπροσώπους των παραπάνω πρωτοβουλιών, οι επισκέπτες του Φεστιβάλ είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν εργαστήρια acro-yoga, thai massage, ψυχοδράματος, παρασκευής σαπουνιού, σπιτικής οδοντόπαστας, βαρελόκηπου για καλλιέργεια φυτών και οικιακή κομποστοποίηση, παρουσίασης ηλιακού φούρνου, ηλιοθερμίας με κάτοπτρα, aircondition χωρίς ηλεκτρική ενέργεια(!), διατήρησης σπόρων από λαχανικά κ. ά.

Το πρόγραμμα ήταν τόσο πλούσιο που με δυσκολία προλάβαινες να φας για να μη χάσεις όλα όσα συνέβαιναν στο Φεστιβάλ, ενώ ήταν πολύ δύσκολο να προλάβεις να ενημερωθείς από τους εκπροσώπους των συλλογικοτήτων και να πάρεις φυλλάδια από όλες τις πρωτοβουλίες που συμμετείχαν. Μέσα σε όλα αυτά, βρήκα τον χρόνο να προσφέρω εθελοντική εργασία και να κερδίσω κουπόνια φαγητού ώστε να γευτώ το πεντανόστιμο και αποκλειστικά vegan φαγητό χωρίς να πληρώσω χρήματα.

Εκτός από την εθελοντική εργασία ο κόσμος μπορούσε να προσφέρει μεταχειρισμένα αντικείμενα στο ανταλλακτικό παζάρι και να τα ανταλλάξει με άλλα αντικείμενα ή επίσης με κουπόνια φαγητού. Γενικώς επικρατούσε μια αρκετά χαλαρή στάση και πολλές φορές οι διοργανωτές και οι εθελοντές προέτρεπαν τον κόσμο να πάρει παραπάνω αντικείμενα από όσα είχε φέρει για να ανταλλάξει. Παρά τα πιθανά προβλήματα συντονισμού ή κόστους που θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα τέτοιο σύστημα, ήταν πάντως ιδιαίτερα απλόχερη η γενναιοδωρία και αλληλεγγύη με την οποία σε αντιμετώπιζαν.

Μετά από τρεις γεμάτες ημέρες με συζητήσεις, νέες ιδέες, ελπίδα και αισιοδοξία για τη δυνατότητα ύπαρξης ενός διαφορετικού μοντέλου παραγωγής και διανομής των προιόντων, καθώς και μιας πιο ανθρώπινης ζωής, ήρθε η ώρα να αφήσω το Φεστιβάλ και να δω λίγη από την Αθήνα που είχα να επισκεφτώ καιρό. Καθώς περπατούσα στους δρόμους της Αθήνας είδα εικόνες χαράς και αισιοδοξίας, καθώς και εικόνες δυστυχίας και ασχήμιας.

Θα μπορούσαν άραγε οι ιδέες και οι πρωτοβουλίες που παρουσιάστηκαν στο Φεστιβάλ να αποτελέσουν σπόρους γένεσης ενός κινήματος που θα δώσει λύση σε όλους τους ανθρώπους που βασανίζονται καθημερινά και να εξαλείψει από μπροστά μας όλες τις άσχημες εικόνες; Δύσκολο να απαντηθεί, πάντως ο χώρος και οι άνθρωποι που συμμετείχαν στο Φεστιβάλ ήταν σαν μια νησίδα ανθρωπιάς δίπλα σε έναν απάνθρωπο κόσμο, μια σπίθα εμπιστοσύνης ότι ένας άλλος κόσμος μπορεί να είναι τελικά εφικτός: ένας κόσμος που θα βασίζεται στην εμπιστοσύνη και τον σεβασμό προς όλους, αντί για την εκμετάλλευση και τον αποκλεισμό.

Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Φεστιβάλ Αλληλέγγυας και Συνεργατικής Οικονομίας

Δείτε βίντεο από το Φεστιβάλ Αλληλέγγυας και Συνεργατικής Οικονομίας

Έφθασα στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά στις 6.00 το απόγευμα και γύρισα στο σπίτι μου στις 4.00 τα ξημερώματα, συμπληρώνοντας πάνω από 10 ώρες ορθοστασίας μέσα στο τσουχτερό κρύο. Το περπάτημα όμως που έκανα στον γυρισμό ήταν το πιο ανάλαφρο και ζεστό που έχω κάνει εδώ και καιρό. Η βραδιά ήταν μαγική από κάθε άποψη: η ατμόσφαιρα μέσα στο στρατόπεδο, το πλήθος του κόσμου, τα χαμόγελα, οι φίλοι και οι γνωστοί που συναντούσες σε κάθε σου βήμα, ο αριθμός και η διάθεση των εθελοντών, τα λόγια και το πάθος των καλλιτεχνών, οι χαιρετισμοί των αγωνιστών, τα τραγούδια, η μουσική, ο χορός.

Κι ας κουραστήκαμε από το ατελείωτο πήγαινε έλα ανάμεσα στη λαοθάλασσα, από το σερβίρισμα σε χιλιάδες κόσμο, από την ορθοστασία μέσα στο κρύο. Άλλωστε τι σημασία έχουν αυτά, όταν γνωρίζεις ότι αποτελείς μέρος ενός τεράστιου και δίκαιου αγώνα για τη ζωή και τον τόπο χιλιάδων ανθρώπων, το περιβάλλον και την υγεία τους, τις μελλοντικές γενιές, την τοπική οικονομία ενός τόπου που εξυμνούμε με τη φράση που έχει περάσει από τα χείλια όλων μας: «Σαν τη Χαλκιδική δεν έχει»! Όταν ο παλμός ενός από τα δυναμικότερα κινήματα των τελευταίων ετών στη Θεσσαλονίκη έχει γίνει ένα με τον παλμό της δικής σου καρδιάς, όταν έχεις ανέβει στον Κάκαβο και έχεις ενώσει τη γροθιά σου με τη γροθιά των κατοίκων της Χαλκιδικής, όταν έχεις δακρύσει και έχεις τρέξει μαζί τους για να σωθείς από τα δακρυγόνα και τα γκλομπς των αστυνομικών μέσα στο αρχέγονο δάσος των Σκουριών.

Θυμάμαι έντονα την απογοήτευση το βράδυ της 21^ης Οκτωβρίου 2012, μετά από το ανθρωποκυνηγητό μέσα στο δάσος. Την αίσθηση ότι πρόκειται για έναν δίκαιο και ειρηνικό αγώνα που φαίνεται πολύ αδύναμος για να εναντιωθεί μπροστά στα ογκολιθικά συμφέροντα της πολυεθνικής εταιρείας και όσων την στηρίζουν, μπροστά στον εξοπλισμό και την απανθρωπιά των αστυνομικών που έχουν πάρει διαταγές να συντρίψουν το κίνημα πάσει θυσία. Κι όμως τα γεγονότα και η τεράστια κινητοποίηση που ακολούθησαν τους επόμενους μήνες διέψευσαν παταγωδώς αυτήν την αίσθηση. Με επισφράγισμα την προχθεσινή συναυλία στο πρώην στρατόπεδο του Παύλου Μελά. Μια συναυλία που ανάγκασε όλους να μιλήσουν γι’ αυτήν. Ακόμα και όσους μέχρι τώρα κρατούσαν ουδέτερη στάση ή απέφευγαν να πάρουν θέση απέναντι στην εξόρυξη χρυσού, ακόμα και δημοσιογραφικά μέσα που ασκούν επιλεκτική δημοσιογραφία, ακόμα και το Mega που γελοιοποιήθηκε μετρώντας 2000 θεατές σε μια συναυλία που ξεπερνούσε τους 30000 σύμφωνα με τις πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις.

Στο ξεκίνημα της συναυλίας ο Αποστολάκης από τους Χαίνηδες έκλεισε τον συγκινητικό χαιρετισμό του προς τον κόσμο με τα εξής λόγια: «Δεν θα σας ευχηθώ να έχετε τίποτα. Αυτό που έχουμε είναι μονάχα ό,τι κερδίζουμε.» Το κίνημα κατά της εξόρυξης χρυσού στη Χαλκιδική το γνωρίζει πολύ καλά και το έχει κάνει πράξη με τον πιο συνεπή και αυθεντικό τρόπο. Γι’ αυτό και έχει κερδίσει την μαζική και πιστή υποστήριξη τόσου κόσμου.

Photos by ChristinSa